K.H. LanserAls ik bij de Amsteldijk begin en de Kromme Mijdrechtstraat in loop is er op de hoek een Showroom van dure blinkende auto's. Nu de showroom van de gebr. Selling. Daarnaast zat een fabriekje dat Odol mondwater produceerde. Er hing altijd een een zeer sterke menthol/pepermunt lucht. Aansluitend een portiek met twee winkels, één daarvan was een ijzerhandel. In het volgende portiek zat Kanneworf de melkhandel. De andere winkel weet ik niet. Dan kwam er een rijwielhersteller en stalling. Verder links en rechts alleen huizen. Aan de rechterzijde was een soort inham met portiek. Daar woonde een gezin waarvan de oma een houten been had. Dit trok toch altijd de aandacht als zij voorbij kwam. Een stuk verder aan de rechterzijde woonde Adri van Oorschot, dan kwam een schildersbedrijf en een grote fietsenstalling van Selling. Later repareerde hij ook auto's en motoren, vooral van zijn zoons die aan zijspanraces deden. Naast de schilder woonde dikke Marietje die altijd met een hondje (een zwart met witte buldog?) in een kindermandje achterop door de buurt fietste, vaak ook nog een hondje naast de fiets. Ik weet uit overlevering hoe zij in de oorlog aan de kost kwam. Volgens mij had zij wel een dochter maar geen man meer.
Na Selling woonde op nummer 55-hs de familie Munmnick met 2 zoons. De oudste zoon (Dik) was gelijk met mij jarig en op 53-hs een echtpaar waarvan de man chauffeur was bij Van Gent &Loos. Hij kwam wel eens met zijn containerwagen in de straat. Daarboven kwam later de familie Heitkönig wonen. Ons gezin op 51' met in het benedenhuis de familie Vos en op twee hoog de familie Kleinsma. Hij had een fietsenwinkel in de wolkenkrabber naast de apotheek.( Deltastraat, straatje tussen Victorieplein en Merwedeplein) en drie hoog de familie Petter met 3 dochters (Thea, Berrian en Aleida) Op 49 naast ons in het beneden huis de familie Bootsma. Daarboven de families Deringa, Hulscher. De heer Hulscher werkte bij de politie en sleutelde vaak een een zwarte auto. Op 47 een hoog woonde familie Drenth, hij had een VW bus met altijd startproblemen en op nummer 43 eerste verdieping de Familie Feenstra (werkte in de DAF garage aan de overkant)
Aan de overkant. De familie Boot en er naast de oude Heer en Mevrouw de Leeuw van de zuurwaren. Daarboven de familie Nieman en Lodewijks( van Iinge) en links schuin daarboven de Strijker. Waarschijnlijk niet hun echte naam, maar zij streken altijd de was van anderen tegen vergoeding uiteraard. Naast de familie de Leeuw woonde de familie Verhoeven( werkte bij Maarten Toonder studio's en zijn zoon is de beroemde Paul Verhoeven.) Daar boven op 2 hoog de Familie Esselman. Ernaast op één hoog de familie Bontebal op 2 hoog woonde mevrouw Pigôt. Zij had een soort dierenopvang. Veel katten honden en apen. Op straat liep zij altijd met hondje met maar één oog. Je hoorde haar altijd uit het raam roepen "PLUCHEJE, PLUCHEJE" als de hond binnen moest komen.
Als we 2 huizen verder lopen de familie Reiss (marktkoopman met dure kledingstoffen) De dochter had een stoffen winkel in de Sarphatistraat.(later Stoffelman). Vier huizen verder aan dezelfde kant de familie Nooij. Tegen betaling van een stuiver mochten we binnen komen en deden de zoons een theateroptreden. Dan krijgen we de drogist Mulder aan de rechterzijde. De familie Feenstra woonde daar eerst boven. Hij woonde op het pleintje driehoog naast de tramremise. Naast Muller waren grote etalageramen, op de hoek van het pleintje. Daar woonde een gezin afgewisseld met bedrijven en op het pleintje was een rookartikelenwinkel.
Aan de overkant zat de stoker. Deze verzorgde de verwarming van het even blok. Naast de stoker was een garage met benzinepomp. In die tijd liep deze al door naar de Trompenburgerstraat. Verder was aan die kant de groentehal van Tabak met aansluitend slagerij Buitenman op de hoek Kromme Mijdrechtstraat Lekstraat. Aan de overzijde was het pleintje. Hier kon je de jaarlijkse kerstbomen fik beleven en als het vroor werd er geschaatst. Ja dan de tramremise. Zondags de kerkdiensten in de personeelskantine en door de weeks de tramharmonie.
Tegenover Buitenman op de andere hoek Lekstraat / Kr. Mijdrechtstraat zat een melkhandel. Verder op de hoek Waverstraat / Kromme Mijdrechtstraat zat een kruidenier. En daar tegenover zat ook een zelfde soort winkel maar dan met wat chique en duurdere levensmiddelen. Ik moest daar als mijn oma kwam logeren Bossche bollen halen. (zoute bollen in een blik) Op de tegenover liggende hoek was bakkerij Schaap. Verder in de straat op de hoek van wat toen nog Stalinlaan heette, zaten ook nog twee winkels maar wat deze verkochten kan ik me niet herinneren. Ook een Bakkerij? Later een broodwinkel van een grote bakkerswinkelketen uit Den Haag.
Als we de terug lopen in straat en dan rechtsaf de Lekstraat in gaan, was er naast de melkhandel daarna een groenteman en paar huizen verder in de Lekstraat ter hoogte van de Gaaspstraat, een winkel waar ik met een vriendje visvoer ging kopen. Deze winkel was in een woonhuis. Aan de overkant naast de slager een slijterij "De Admiraal". In de winkel ging alles door een luikje dat ook weer dicht ging als je moest wachten. Hier is later de schoenmaker in gekomen. Dan een drogisterij. Lipstiften, zoethout, en dropjes voor een paar centen. Aan de koperen stang nog m'n rechter hand open gehaald. Koper was door gesleten. (Dit was een portiek) Daarnaast in het volgende portiek geen idee, maar dan weer een melkhandel. Hiervan herinner ik me dat het een kleine winkel was met achter een tussenwand een ruimte waar de melkbussen gespoeld werden. Naast de melkhandel het koffiehuis. Hoek Gaaspstraat/Lekstraat.
We lopen nu door met aan de linkerkant de speeltuin en rechts huizen. Dan twee huizen voor de boekwinkel zat altijd een mevrouw voor het raam ladders in de nylonkousen op te halen. Ik moest op weg naar school daar vaak langs om kousen te brengen en te halen. Dan de boekhandel en boekenuitleen en op de hoek van de Vechtstraat de herenkapper. Tegen over de kapper een VANA winkel en dan na een paar huizen een melkhandel van de OVO en dan Hogenbirk de visboer. Aan de overkant van de Rijnstraat een grote herenkapper en op de andere hoek een tabakszaak met humidor. (Ik snapte nooit waarom het er altijd zo warm was.) We steken nu over en lopen langs de kerk terug langs de speeltuin naar de Gaaspstraat. De ingang van de speeltuin lag in de Gaaspstraat. Op 1 hoog, tegen over de ingang woonde de heer Pijters. Hij bestierde de speeltuin. Ook bij de diverse clubs assisteerde hij. Van de figuurzaagclub weet ik nog dat je met je tekening naar hem toe moest. Hij paste dan het uit te zagen stuk triplex af. Wat me altijd bij gebleven is, was dat hij van zijn linker hand bijna alle vingers miste.
De film op zaterdagmiddag, de toneelvereniging, de muzieklessen van het mandolineorkest. Ook de uitvoering van de toneelvereniging met in de orkestbak het mandolineorkest in Bellevue. Later was er nog de fineerclub, modelbouwclub (zweefvliegtuigenbouwen) en na de sloop, in het nieuwe gebouw de dansles. Op woensdagavond van 19.00 uur tot 21.30 uur. 50 cent met een kopje thee.
Zomers was er op straat veel te beleven. Weinig auto's en als ze in de weg stonden werden ze wel even verderop geparkeerd. Slagbal met rondjes in de straat. De putten waren de honken en slagplaats. Spoorzoekertje spelen met soms wel 10 à 15 kinderen. Ook de ijsman kwam vaak langs. Ik weet nog van Jamin, de blokken van 10 cent en met chocolade 25 cent. Of de ijsjes van de OVO. Een plak met 2 wafels. Altijd ruzie omdat de één dikker was dan de ander. Ook de Sierkan met zijn verpakte ijs (waterijsjes en melkijs). Van deze ijsventer weet ik nog dat hij altijd leren beenkappen droeg. 's Winter kwam hij overdag met aanmaakhoutjes en 's avonds met berlinerbollen. Hoort u hem nog roepen?
BOLLETJE BOL.... BOLLETJE BOL....,
LEKKER BIJ DE KOFFIE....,
LEKKER BIJ DE THEE....,
NEEM EEN BERLINERBOLLETJE MEE...,
BERLINERBOL.
En dan die grote omgebouwde bus met het paard er voor. Daaruit werden slagroomwafels verkocht, Vers gebakken. Ik ruik ze nog. De kolenboer, die altijd kwam. Het liefst als de trap net gedaan was. Alles op de rug naar driehoog. Later werd dit de petroleumman. Misschien herinnert u zich de Volendammers nog. Een trio dat muziek maakte. Een trompet, een trombone en een bas instrument (een klein tuba-achtig iets). Bakker Koolhaas uit Ouderkerk a/d Amstel met zijn paard en wagen.
Om het verhaal weer op te pakken, ga ik nog even terug naar de speeltuin. Als je daar binnen kwam was links het huisje waar de beheerder overdag verbleef en de diverse speelattributen op geslagen werden. Rechts het oude houten gebouw, de kleur? Blauw of verkleurd groen. Als je links af ging kwam je eerst bij de glijbaan dan het hobbelpaard en de draaimolen. Dan in de hoek de grote zandbak en rechts daarvan de klimkooi. De zweefmolen, de kleine schommels, de tuintjes, de grote schommels en het clubhuis. Het middenterrein bleef leeg. Daar werden dan balspelen gedaan. Voetbal, korfbal, trefbal. Als er grote evenementen waren zoals de 5 mei viering werden er ook gymnastiekuitvoeringen gegeven en 's avonds speelde er dan een jazzband. In de weekenden speelde de korfbalclub daar zijn thuiswedstrijden.
In de Gaaspstraat hoek Trompenburgstraat zat een sigarenzaak en op de andere hoek een levensmiddelenzaak. Daar tegenover een groenteman. Verder weet ik nog enkele winkels. Banketbakkerij Doodeman (ik heb daar nog gewerkt) een kapsalon, een timmerman. Hier houdt het op. In de Trompenburgstraat was een café op de hoek van de Vechtstraat. Op de andere hoek kan ik me niets herinneren. Later een muziekwinkel voor bladmuziek. Slagerij de Vries en de Gruyter op de hoek van de Rijnstraat. Aan de overkant was het nonnenklooster en de speeltuin.
Ik kan me nog diverse andere dingen herinneren rondom de speeltuin. Sommige zijn al beschreven, andere niet. Maar ik denk dat er nu weer herinneringen boven komen bij oud-buurtbewoners uit die tijd.
Klaas Lanser - 5 augustus 2022,( revisie van eerder gepubliceerde delen in het plan van Zuid)